TPHCM đã và đang nỗ lực làm sạch các dòng kênh đen nhằm giảm tối đa ô nhiễm môi trường, đem đến chất lượng sống tốt hơn cho người dân. Tuy nhiên, vì một số sông suối, kênh rạch lại chảy thông qua nhiều địa bàn nên muốn có kết quả tốt cần sự quyết liệt chung tay của các địa phương.

Nước thải sinh hoạt trong khu dân cư phường Linh Trung, TP Thủ Đức xả ra suối Nhum

Kênh, suối vẫn ô nhiễm do nước thải sinh hoạt không được thu gom xử lý và quản lý

Tuyến thoát nước lưu vực suối Cái - suối Nhum - suối Xuân Trường và kênh Ba Bò (giáp ranh giữa TPHCM và tỉnh Bình Dương) đã được 2 địa phương phối hợp triển khai nhiều giải pháp giảm thiểu ô nhiễm. Kênh Ba Bò được TPHCM và Bình Dương đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng để cải tạo, hai bên bờ đã kè bê tông kiên cố, tuy nhiên nước dưới kênh luôn bốc mùi hôi thối. Theo quan sát, có khá nhiều ống dẫn nước thải sinh hoạt được người dân nối thẳng ra kênh. Dưới cái nắng chang chang, mùi hôi bốc lên từ dòng kênh càng ngột ngạt hơn.

Ghi nhận tại suối Nhum cũng tương tự. Mặc dù đã được bê tông, kè hai bên nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn phổ biến, nước dưới kênh luôn có màu đen, bốc mùi hôi khó chịu do nước thải từ các khu dân cư trực tiếp đổ vào.

Dầu mỡ và chất thải trong hệ thống thoát nước của TP HCM

Chỉ tay xuống dòng kênh Ba Bò đang nổi bọt trắng, ông Trần Văn Đang (sống gần khu vực chân cầu tỉnh lộ 43, phường Bình Chiểu, TP Thủ Đức, TPHCM) buồn rầu cho biết: Người dân kỳ vọng khi được cải tạo xong, kênh Ba Bò với dòng nước “chết” sẽ được “hồi sinh”, hàng trăm hộ dân sống bên dòng kênh sẽ thoát khỏi mùi hôi thối. Thế nhưng, hiện tại môi trường vẫn còn ô nhiễm do nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp chưa được xử lý hết, vẫn đổ vào. Ông Đang lo lắng tình trạng ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, nhất là trẻ nhỏ.

Kết quả quan trắc của Sở TN-MT Bình Dương cho thấy, lượng nước mặt trên kênh Ba Bò và suối Cái - suối Nhum - suối Xuân Trường trong năm 2023 có xu hướng giảm nhẹ so với năm 2022. Tuy nhiên, một số thời điểm chất lượng nước trên hệ thống các kênh này vẫn còn ô nhiễm hữu cơ, nguyên nhân chủ yếu do tiếp nhận nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý của các hộ dân cư ở khu phố 11, 16, phường Bình Hòa, TP Thuận An; nước thải từ các hộ gia đình và một số đơn vị kinh doanh, dịch vụ nhỏ lẻ gần khu vực ký túc xá Đại học Quốc gia TPHCM.

Trong khi đó, số liệu quan trắc chất lượng nước kênh Ba Bò của Sở TN-MT TPHCM trong năm 2023 cho thấy, các thông số BOD5 là 75% vị trí không đạt, mức vượt 1,21-8,23 lần; DO có 25% vị trí không đạt, mức vượt từ 1,1- 2,4 lần; COD là 75% vị trí không đạt, mức vượt từ 2,31- 8,1 lần; coliform 100% vị trí không đạt, mức vượt từ 4,68-64,2 lần. Kết quả quan trắc chất lượng nước mặt ở suối Cái - suối Nhum - suối Xuân Trường cũng bị ô nhiễm nặng: thông số COD là 100% vị trí không đạt, mức vượt 1,6-4,9 lần; BOD5 cũng 100% vị trí không đạt, mức vượt 1,8 - 6,4 lần; coliform (100% vị trí không đạt, vượt mức từ 28-280 lần); e.coli có 100% vị trí không đạt, mức vượt từ 200-5.600 lần... Nhìn chung, các thông số quan trắc chất lượng nước hệ thống kênh suối Cái - suối Nhum - suối Xuân Trường phần lớn đều không đạt so với quy chuẩn Việt Nam (QCVN 08-MT: 2015/BTNMT).

Nước thải sinh hoạt trong khu dân cư, phường Bình Chiểu TP Thủ Đức xả thẳng ra kênh Ba Bò

Chưa thể đấu nối xử lý nước thải

Theo ông Ngô Quang Sự, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Bình Dương, mặc dù ngành chức năng, chính quyền địa phương đã tuyên truyền, giám sát người dân không xả rác xuống kênh thông qua tổ chức các phong trào, hoạt động dọn vệ sinh môi trường trên các tuyến kênh. Thế nhưng, một bộ phận người dân vẫn còn xả rác xuống kênh, chủ yếu là người bán hàng rong, người dân đi đường.

Mặt khác, chưa đấu nối hết nước thải sinh hoạt của các hộ dân lưu vực kênh Ba Bò vào các nhà máy xử lý nước thải đô thị do khó khăn trong việc thi công hạ tầng đấu nối; tiến độ xây dựng dự án tiêu thoát nước suối Nhum còn chậm (mới thực hiện được giai đoạn 1 đạt 77%, giai đoạn 2 tại khu vực hạ lưu kênh với chiều dài khoảng 250m đang phải ngưng thi công do vướng mắc công tác giải phóng mặt bằng).

Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN-MT TPHCM, cho biết, để giảm thiểu ô nhiễm hệ thống tuyến thoát nước lưu vực suối Cái - suối Nhum - suối Xuân Trường và kênh Ba Bò, Sở TN-MT TPHCM sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành bảo vệ môi trường đối với các cơ sở hoạt động sản xuất, kinh doanh dọc các tuyến kênh; rà soát quỹ đất công phù hợp đưa vào quy hoạch các trạm quan trắc tự động ở khu vực giáp ranh với tỉnh Bình Dương.

Nguồn: Báo điện tử Bộ TN&MT XEM THÊM CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI PHÂN TÁN, TẠI CHỖ